Eski adıyla Juvenil Romatoid Artrit (JRA) olarak bilinen Juvenil İdiyopatik Artrit (JIA), 16 yaş altı çocuklarda en sık görülen artrit (eklemin iltihabı) türüdür.
Juvenil idiyopatik artrit uzun süreli eklem ağrısı, şişme ve eklem sertliğine neden olabilir. Bazı çocuklar sadece birkaç ay boyunca semptomlar yaşayabilirken, diğerleri yaşamlarının geri kalanında süerkli olarak semptomlar yaşayabilir.
Bazı Juvenil İdiyopatik Artrit tipleri büyüme sorunları, eklem hasarı ve göz iltihabı (üveit, iridosiklit) gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Tedavi, ağrı ve iltihabı kontrol etmeye, işlevi iyileştirmeye ve eklem hasarını önlemeye odaklanır.
Juvenil idiyopatik artritin en yaygın belirti ve bulguları şunlardır:
Ağrı: Çocuğunuz eklem ağrısından şikayet etmese de, özellikle sabahları veya uykudan uyandıktan sonra farkedeceğiniz ilk şey topalladığıdır.
Eklem şişliği: Eklem şişliği yaygın bir bulgu olup, dizler, ayak bilekleri, el bilekleri veya el parmak eklemlerinde görülür.
Eklem katılığı: Çocuğunuzun özellikle sabahları veya uyandıktan sonra normalden daha hantal göründüğünü fark edebilirsiniz. Ayrıca büyük çocuklar sabahları el parmalarını açamadıklarını ancak öğleden sonra bu şikayetinde düzelme olduğunu söyleyebilirler.
Ateş, şişmiş lenf bezeleri ve döküntü: Bazı durumlarda, yüksek ateş, şişmiş lenf düğümleri veya gövdede döküntü oluşabilir. Bu durumda sistemik JIA’dan bahsedebiliriz ki bu durum daha tehlikeli ve kısa sürede tanı konup tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.
Juvenil idiyopatik artrit, bir veya daha fazla eklemi etkileyebilir. Juvenil idiyopatik artritin birkaç farklı alt tipi vardır. Ancak esas olarak sistemik JIA, oligoartiküler (4 ve daha az sayıda eklemin etkilendiği) veya poliartiküler (5 veya daha fazla eklemin etkilendiği) alt tipleri vardır. Çocuğunuzun hangi tipte olduğu belirtilere, etkilenen eklem sayısına ve ateş ve döküntülerin belirgin özellikler olup olmadığına bağlıdır.
Çocuk idiyopatik artriti, semptomların alevlendiği zamanlar ve semptomların ortadan kalktığı zamanlarla seyreder. Tedavide kullanılan ilaçlar hastalık aktivitesine göre ayarlanır.
Ne zaman doktora görünmeli?
Eklem ağrısı, şişmesi veya sertliği varsa çocuğunuzu doktora götürün.
Juvenil idiyopatik artrit, vücudun bağışıklık sistemi kendi hücrelerine ve dokularına saldırdığında ortaya çıkar. Bunun nedeni tam olarak bilinmiyor, ancak hem kalıtım hem de çevre bir rol oynuyor gibi görünüyor. Bazı gen mutasyonları, bir kişiyi hastalığı tetikleyebilecek çevresel faktörlere (virüs gibi) daha duyarlı hale getirmiş olabilir.
Juvenil idiyopatik artritle birlikte birkaç ciddi komplikasyon ortaya çıkabilir. Ancak çocuğunuzun durumunu dikkatle izlemek ve uygun tıbbi yardım almak, bu komplikasyon riskini büyük ölçüde azaltabilir: